Eski İngiltere Başbakanı David Cameron’un Dışişleri Bakanlığı’na atanmasının ardından Ankara-Londra ilişkilerinde neler bekleniyor?
2010-2016 yılları arasında İngiltere’yi başbakan olarak yöneten David Cameron, sürpriz bir kararla Dışişleri Bakanlığı’na atandı. Yeni İngiltere Dışişleri Bakanı, Türk kamuoyunda Brexit referandumu öncesinde yaptığı şu açıklamayla hatırlanıyor: “Bu şekilde devam ederse Türkiye’nin AB üyeliği 3000 yıl sürecek.”
Türkiye ile ilişkilerini özellikle ekonomik ve siyasi alanda derinleştirmek isteyen Londra’nın, Cameron’un bakanlığı döneminde de bu eğilimini sürdürmesi bekleniyor. Cameron’un başbakanlığı döneminde Recep Tayyip Erdoğan’la kurduğu yakın bağın bu dönemde de olumlu yansımaları olması bekleniyor.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’ın eski İçişleri Bakanı Suella Braverman’ı görevden almak üzere yaptığı atamalar, Dışişleri Bakanlığı’nda önemli bir görev değişikliğine yol açtı. Sunak, Eylül 2022’den bu yana İngiliz diplomasisini yöneten James Cleverly’yi İçişleri Bakanlığı olarak atadı ve yerine eski başbakanlardan David Cameron’u getirdi.
Ülkesinin Avrupa Birliği’nden ayrılmasıyla sonuçlanan dönemde başbakanlık yapan Cameron, 23 Haziran 2016’da yapılan referandumun ardından görevinden istifa etti. Bu göreve son 7 yıldır aktif siyaset yapan biri atandı.
Ankara Cameron’u iyi tanıyor
David Cameron Ankara’da tanınmış bir liderdir. 2010 yılında göreve geldikten sonra ilk ziyaretlerinden birini Türkiye’ye yapan ve dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile temaslarda bulunan Cameron, görevde bulunduğu süre boyunca başta Erdoğan olmak üzere Türk yöneticilerle birçok kez görüştü. Karşılıklı ziyaretlerde ve uluslararası toplantılarda.
Başbakan olduktan sadece 2,5 ay sonra gerçekleşen ziyarette Cameron ve Erdoğan, ikili ilişkiler, bölgesel istikrar, savunma, uluslararası güvenlik ve terörle mücadele konuları, yasadışı göç, güç güvenliği alanlarında ortak taahhütleri içeren “Stratejik Anlaşma”yı görüştü. , kültürlerarası diyalog, eğitim ve kültür. “Ortaklık” belgesini imzaladı.
Aynı ziyaret sırasında Türkiye’nin AB üyeliğini de güçlü bir şekilde destekleyen Cameron şunları söyledi: “Türkiye’nin bir NATO müttefiki olarak Avrupa’yı savunmak için yaptıklarını ve Türkiye’nin bugün Avrupalı müttefiklerimizle birlikte Afganistan’da yaptıklarını düşündüğümde, bu beni kızdırıyor.” AB üyeliğine yönelik ilerlemeniz bu şekilde engellenebilir.” “Brüksel’e üstü kapalı bir eleştiri yaptı.
Ancak İngiltere’nin Brexit sürecinde Cameron’un Türkiye’nin AB üyeliğine ilişkin söylemi değişti. Üyesi olduğu Muhafazakar Parti’nin çoğunluğu AB’den ayrılmak isterken, İngiltere’nin AB’de kalması gerektiğini savunan Cameron, 2010’da gündeme gelen Türkiye’nin AB sürecine ilişkin açıklamalarıyla 2010’daki duruşundan farklılaştı. Bu dönemde siyasi tartışmalar yaşandı.
Brexit yanlısı kesimler, yakın zamanda AB’ye üye olacak Türkiye’den İngiltere’ye büyük bir göç akını olacağını iddia etmiş ve bu nedenle referandum öncesindeki aylarda bunun gerekliliğini giderek daha güçlü bir şekilde savunmaya başlamışlardı. sendikadan ayrılmak.
Bu iddialara yanıt veren Cameron şunları söyledi: “Ayrılma yanlısı kampanyacılar Türkiye hakkında çok yanıltıcı bir iddiada bulunuyorlar. “Türkiye AB’ye girmeyecek” dedi. İngiltere Başbakanı daha da iddialı konuşarak, “1987’de (AB’ye) başvurdular. Bu gidişatla muhtemelen 3000 yılında katılabilirler” demesi Ankara’nın tepkisini çekti.
Haziran 2016’da yaptığı konuşmada Cameron’ı isim vermeden eleştiren Erdoğan, “Onurlu duruşumuzu ve ulusal çıkarlarımızı koruyarak Avrupa Birliği ile ilişkilerimizi sonuna kadar götüreceğimizin altını çiziyorum. Yerli ve milli duruşumuz hiçbir zaman zedelenmemelidir. Türkiye sıradan bir millet ya da ülke değil. Yok öyle bir şey, ‘3 bine kadar bekler’. şu, bu vs. Bizim hoşgörümüzü kimse sınamasın. Ve bu noktada hükümetimizin gerekli cevapları gereken yerde ve gerekli kişilere eksiksiz olarak vereceğine ve vermesi gerektiğine inanıyorum” dedi.
Dönemin AB Bakanı ve Başmüzakereci Ömer Çelik, Brexit tartışmalarına ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi: “İngiltere’deki ana akım siyasetçiler de aşırı sağın söylemlerine bel bağladılar. Özellikle Cameron, aşırı sağın kışkırtıcı ve manipülatif Türkiye karşıtı kampanyalarına karşı koyamadı. “Aynı zamanda Türkiye’ye karşı da kampanya yürüttü.”
IŞİD ile Çabalar ve Seyahat Eylemleri
Cameron’un başbakanlığı döneminde Suriye’deki iç savaş, özellikle de Türkiye ile IŞİD arasındaki mücadele yoğun bir şekilde tartışıldı. İngiltere ile özellikle 2013 yılından bu yana yapılan temaslarda Avrupa’ya yayılan IŞİD terörüyle mücadele yolları değerlendirildi. IŞİD’e karşı kurulan uluslararası koalisyonda Türkiye ve İngiltere birlikte yer alıyor.
Cameron’un görev yaptığı dönemde Türkiye’de Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümetine karşı düzenlenen en kapsamlı sivil hareket olarak görülen Seyahat eylemleri de yaşandı. Cameron hükümeti, Türk hükümetini gerektiği kadar sert bir şekilde eleştirmediği için insan hakları örgütleri tarafından eleştirildi.
İlişkilerde ilerlemenin devam etmesi bekleniyor
Cameron’un göreve geldiği bu dönem, Türkiye-İngiltere ilişkilerinin hemen her alanında ilerlemenin görüldüğü bir döneme işaret ediyor. İngiltere, AB’den ayrıldıktan sonra Türkiye ile daha özel bir ilişki geliştirmeye özen gösteriyor.
Bu dönemin en önemli hedeflerinden biri, iki ülke arasında 23,5 milyar liraya (30 milyar dolar) ulaşan ikili ticaret bağlantılarının güçlendirilmesi ve yeni ekonomik hedeflere ulaşılması amacıyla modernize edilmiş yeni bir serbest ticaret anlaşmasının imzalanmasıdır. Ankara ve Londra, Temmuz ayında yeni bir serbest ticaret anlaşması müzakeresi konusunda anlaştıklarını duyurdu. Bu sürecin 2024 yılında başlaması bekleniyor.
Cameron’un yeni görevinde Türkiye ile görüşeceği ana konular İsrail ile Hamas arasında devam eden savaş, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etme girişimi ve Suriye meselesi gibi önemli bölgesel konular olacak.
Tüm bu konularda Ankara-Londra arasında yoğun bir trafik var ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile yeni Bakan Caneron’un da bu eğilimi sürdürmesi bekleniyor. Bu bağlamda iki ülke arasındaki ilişkilerde mevcut süreçte önemli bir değişiklik beklenmiyor.
